وهابیان شفاعت را از نظر عقلی محال دانسته و چند اشکال بر آن وارد کرده اند. مرحوم علامه به هفت اشکال اشاره کرده و به پاسخ آن پرداخته است. به برخی از اشکالات و جواب استاد اشاره می کنم....
اشکال اول: شفاعت از مجرم باعث رفع عقاب می شود و اگر این رفع عقاب ها عدل باشد پس عقاب ظلم است.اگر عقاب ظلم باشد طلب عذاب برخی انبیا برای امت خودشان ظلم است. به عبارت دیگر مرتفع شدن عقاب یا عدل است یا ظلم. اگر عدل باشد پس اصل عقاب از جانب خداوند_معاذالله_ظلم است,در حالی که خداوند به احدی ظلم نمی کند. و اگر رفع عقاب ظلم است پس وجود عقاب عدل است و دیگر شفاعت شفاعت کنندگان چه معنا دارد؟
جواب مرحوم علامه:معنای رفع عقاب نقض حکم اول نیست که بعنوان عقوبت مطرح است,بلکه مجرم را از مصداق عقوبت خارج و داخل رحمت خداوند می کند و اصلا حکمی نقض نشده.
جواب دیگری که میتوان داد اینکه:قضیه منفصله,یعنی رفع عقاب عدل است یا ظلم,نقیض هم نیستند تا مانعه الجمع به حساب آیند;چون میان عدل و ظلم عدم و ملکه است و یا تضاد که رفع هر دو ممکن است,چون رفع عقاب ممکن است فضل باشد و هیچ یک از دو عنوان ظلم و عدل بر آن صدق نکند.در نتیجه عقاب عدل و رفع عقاب فضل است که از عدل بالاتر است.و دیگر عنوان ظلم بر آن صدق نمیکند.
اشکال دوم:شفاعت باعث تخلف می شود. یعنی سیره و سنت خدا به این تعلق گرفته که قانونی را برای اجرا جعل کند و کسانی که از این قانون سرکشی کنند سنت خدا اقتضا می کند که آنان را کیفر دهد.اگر شفاعت باعث رفع کیفر می شود,سنت خدا تغییر و تبدیل پیدا می کند در حالی که طبق آیه "و لن تجد لسنه الله تحویلا" سوره فاطر آیه 43 امکان ندارد.
جواب مرحوم علامه:اشکال این حرف تمسک به عام در شبهه مصداقیه خود عام است و چنین تمسکی بالعقل والوجدان باطل است. با استفاده از آیه 43 سوره فاطر نمیتوان گفت که جعل قانون و کیفر تخلف آن نسبت است,چون این آیه تازه اول کلام است و مفاد آیه این می شود" آنچه سنت خداست تبدیل و تحویل بردار نیست"اما این که پذیرش شفاعت به معنای تبدیل سنت و نپذیرفتن شفاعت از سنت های تحویل ناپذیر الهی باشد,از آیه مزبور به دست نمی آید. به عبارت دیگر اینکه خدا همواره بر عدل خود عمل کند و احسان و فضل نداشته باشد حرفی باطل است و اصلا دلیل بر خلاف آن وجود دارد,زیرا سنت الهی این است که همواره بر اساس اسمای الهی خودش عمل کند و همان گونه که صفت عدالت را داراست,اوصافی چون رووف,رحیم,غفار, محسن و مفضل را نیز دارد.
|